Portofoons zijn apparaten die je helpen om snel en eenvoudig te communiceren met collega's. Deze apparaten worden gebruikt tijdens hijswerkzaamheden, werken op hoogte en in een besloten ruimten (kruipruimten). Ook worden ze gebruikt op kantoor door de BHV-organisatie. 

Portofoons worden gebruikt omdat deze apparaten eenvoudig in gebruik zijn, de communicatie vaak makkelijk en snel tot stand gebracht kan worden en omdat de verbinding gratis is. Daarnaast zijn de meeste portofoons handig in gebruik op bouwlocaties omdat ze robuust en van een sterk materiaal gemaakt zijn. Er zijn verschillende portofoons verkrijgbaar, namelijk: portofoons die je kunt vastmaken aan de veiligheidshelm (handig in kruipruimten) en portofoons die je om je middel of schouder kunt hangen. 

Portofoons maken gebruik van frequenties. Er zijn twee soorten ''netwerken'' waar gebruik van gemaakt kan worden. Lees hieronder welke twee netwerken er bestaan en welke regels van toepassing zijn. 

De voor- en nadelen van een open netwerk (vergunning vrije portofoon)
Een vergunning-vrije portofoon is vaak makkelijk te bedienen omdat deze (vaak) voorgeprogrammeerd zijn op de vergunning vrije kanalen. Door de portofoons op hetzelfde kanaal te zetten, kunnen deze met elkaar communiceren. Daarnaast zijn de meeste vergunning-vrije portofoons relatief goedkoop in aanschaf. Het grootste nadeel is alleen dat een vergunning-vrije portofoon een beperkte zendvermogen heeft. Dit heeft weer invloed op het bereik van de portofoon. Daarnaast kan en mag iedereen gebruik maken van de vrije frequenties. Dit zorgt er wel voor dat de kans op storing groter is. 

De voor- en nadelen van een besloten netwerk (vergunning portofoon)
Een vergunning portofoon heeft een hoger zendvermogen dan de vergunning-vrije portofoon. Hierdoor verhoog je de kans van slagen om met een andere partij te communiceren. Verder mogen deze apparaten een antenne hebben die demontabel is. Hierdoor is het toevoegen van een langere antenne mogelijk waardoor het bereik nog groter is. De nadelen van zo een portofoon is dat je deze portofoon niet zomaar mag gebruiken. Bij het gebruik van een vergunning portofoon is het verplicht om een vergunning aan te vragen. Deze vergunning vraag je aan via Portofoons en mobilofoons | Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI). 

Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI)
De RDI houdt toezicht op het gebruik van de frequenties. Hiervoor voert de RDI inspecties uit en worden de storingsmeldingen onderzocht. 

Chef Porto
Binnen de organisatie weet, wanneer sprake is van een vergunning portofoon, de Chef Porto hoe het portofoongebruik in de organisatie is georganiseerd en voor welke frequenties er vergunningen zijn aangevraagd. Deze bewaakt en stimuleert correct frequentiegebruik en is het aanspreekpunt voor de RDI. Daarnaast denkt een Chef Porto mee over onderhoud, aanschaf en inregelen van apparatuur. Er zijn vijf punten die regelmatig gecontroleerd moeten worden binnen de bedrijfsvoering: 

1. Voor alle landmobiele radioapparatuur in mijn bedrijf is er een geldige vergunning aanwezig; 
2. De vergunde apparatuur is volgens voorschriften geïnstalleerd en geprogrammeerd (vraag de leverancier om dit te controleren); 
3. Alle frequenties waarvoor een vergunning is verleend worden ook echt gebruikt; 
4. Voor kritieke bedrijfsprocessen (bijvoorbeeld bedrijfshulpverlening of werken in besloten ruimten) wordt een vergunde frequentie gebruikt;
5. Met de leverancier zijn contractuele afspraken gemaakt over de kwaliteit van aanleg en het onderhoud van de radioapparatuur.    

Bij het gebruik van een portofoon moet rekening gehouden worden met de volgende punten:

• Er moet rustig én duidelijk gesproken worden in de portofoon, zodat de ontvanger de boodschap duidelijk hoort;
• Luister eerst of er verbinding is voordat je begint met praten. Anders vraag je je af waarom er geen antwoord gegeven wordt;
• Lees de handleiding van de portofoon voordat je start met de werkzaamheden; 
• Maak afspraken over de communicatie, voor het gebruik van de portofoon;
  • Start het gesprek met de naam van de ontvanger
  • Sluit het gesprek (de zin of zinnen) af met ''over''
  • Bevestig altijd als ontvanger dat de boodschap is begrepen.
• Houd rekening met omgevingslawaai (zoals: wind, boren, slijpen, etc.). Hierdoor wordt de boodschap mogelijk onverstaanbaar voor de ontvanger. Probeer daarom op een zo rustig mogelijke plek te staan;
• Laat je je niet afleiden tijdens de communicatie;
• Maak afspraken met alle betrokkenen over de herkenbaarheid van de commando's en voor wie deze bestemd zijn;
• Als je via de portofoon werkt met de kraanmachinist, denk dan vanuit de kraanpositie. En kijk niet alleen naar de last maar ook naar de giek en de plaats van de loopkat; Echter, indien er sprake is van moeizame communicatie met een kraanmachinist en dus een protofoon nodig blijkt, schakel dan altijd een rigger in van het kraanbedrijf. deze weet exact op welke wijze met de kraanmachinist te communiceren.
• Oefen een keer met een collega voordat je start met de werkzaamheden.

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Was jij bekend met de wetgeving over het gebruik van portofoons? 
2. Gebruik jij wel eens een portofoon tijdens de werkzaamheden?
3. Vind je de portofoon makkelijk te gebruiken?